Arabic Grammar Application in Malay l Tatbiq Qawa’id al-Lugah al-‘Arabiyyah fi al-Lugah al-Malayuwiyyah

Eva Dewi, Bermawy Munthe, Zamzam Afandi

Abstract


Bustan al-Katibin is one of the first famous book written by Raja Ali Haji in 1850 AD. It is used in tradisional school in the Riau Islands, Johor and Singapore. This research was significant to be done because Raja Ali Haji had explained that language is not only in linguistic studies, but also in the aspects of ontology, epistemology and cosmology. This study aimed to examine the application of Arabic grammar using Malay by comparing the Arabic grammar system and the Malay language system that has been used in this book. This research was a critical study with content analysis techniques. The primary data source was the Bustan al-Katibin book. Meanwhile, the secondary data sources were books and articles related to this study. The result of this research was the learning of Arabic grammar in Malay as presented in Bustan al-Katibin about aspects of language consisting of: isim, fi'il, and huruf, as a way to help understanding the Arabic grammar. Although the explanation and structure are less systematic in this book, the advantages of this book cannot be ignored because it does not only contain the knowledge of language, but even understanding of language in the system of cosmology, ontology, and epistemology. UU Hamidy explained that his work had been used as a reference in teaching in the nineteenth and early twentieth centuries in schools in the Riau Islands, Johor, and Singapore. Teeuw asserted that this work was a part of Arabic language study.

Keywords


Arabic Grammar; Cosmology; Epistemology; Ontology

Full Text:

PDF

References


Adas, Muhammad Abdurrahim. Al-Wadih fi Qawa'id al-Nahw wa al-Sarf. Yordania: Dar Majda Lawi, 1991.

Al-Ghulayayni, Mustafa. Jami' al-Durus al-'Arabiyyah. Kairo: Maktabah al-Shuruq al-Dawliyyah, 2008.

Al-Qusy, Abdul Razaq. ‘Ālamiyyat Al-Abjādiyyah Al-‘Arabiyyah Wa Ta’Rīfi Bi Al-Lughāt Allatī Kutibat Bihā. Saudi Arabia: al-Mamlakah al-‘Arabiyah al-Sa’ūdiyyah, 2015.

Baharuddin, Mohd. Hussein. Tulisan Jawi: Perkembangan Dan Cabaran, Monograf Bahasa, Sastera Dan Budaya Melayu. Edited by Universitas Putra Malaysia. Malaysia, 2002.

Burhanudin, Jajat. “Al-Lughah Al-Malāyūwiyyah Wa Takwīn Al-Islām Al-Indūnisi Nazrah Tarīkhiyah Ijtimā’iyah.” Jurnal Studi Islamika 21, no. 3 (2014): 494–495.

Van Dam, Nikolaos. “Arabic Loanwords in Indonesian Revisited.” Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 166, no. 2–3 (2010): 218–243.

Darussamin, Zikri. “Integrasi Kewarisan Adat Melayu-Siak Dengan Kewarisan Islam.” Sosial Budaya: Media Komunikasi Ilmu-Ilmu Sosial dan Budaya 11, no. 2 (2014): 144.

Daulah, Hanafi. “Nahwu Iṣlāh Al-Ta’rīfi Bimadākhili Al-Mu’ājimi Al-;Arābiyyati Al-Malāyuwiyyati Al-Ṡanāiyyati Li Ṭolabati Fī Al-Dirāṡāti Al-‘Arabiyyati Wa Al-Islāmiyyati.” Majallah al-Dirāsati Wa al-Adabiyyati. Universitas Islam Internasional Malaysia, 2015.

Ellya Roza. “Tinjauan Sejarah Terhadap Naskah Dan Teks Kitab Pengetahuan Bahasa, Kamus Logat Melayu Johor Pahang Riau Lingga Karya Raja Ali Haji.” Jurnal Sosial Budaya 9, no. 2 (2012): 172–194.

Gani, Saida, and Berti Arsyad. “Kajian Teoritis Struktur Internal Bahasa (Fonologi, Morfologi, Sintaksis, Dan Semantik).” `A Jamiy : Jurnal Bahasa dan Sastra Arab 7, no. 1 (2019): 1–20.

Haji, Raja Ali. Bustān Al-Kātibīn. Kuala Lumpur: Yayasan Karyawan, 2005.

Harun, Makmur Haji, and Muhammad Bukhari Lubis. “Analisis Penggunaan Serapan Bahasa Arab Dalam Bahasa Indonesia Dan Melayu Sebagai Bahasa Komunikasi: Satu Kajian Awal,” no. September (2015): 1–20.

Hassan, Alimuddin. “Pemikiran Keagamaan Raja Ali Haji.” Sosial Budaya 12, no. No. 2 Juli-Desember (2015): 243–260.

Hussin, Muhammad Hafizuddin. “Adjektif Bahasa Arab Dan Melayu Satu Analisis Kontrastif” II, no. 2 (2019): 232–251.

Ibrahim, Majadi haji. “Taṭowwaru Alfāẓi Al-‘Ārabiyyati Al-Mutarriḍoti Fī Al-Malāyuwiyyati Wa Ṣirā’Uhā.” In Al-Lughah Al-’Arabiyah Fi Malayzia, 51. Riyad-Saudi Arabia: Markaz ‘Abdullah Bin ‘Abd al-‘Aziz al-Dualī Likhidmati al-Lughah al-‘Arabiyyah, 2017.

Ismail, Wazzainab Binti. “Ciri-Ciri Ilmu Bahasa Arab Dalam Karya Raja Ali Haji: Kajian Kitab Bustan Al-Katibin.” In Persidangan Antarbangsa Tokoh Ulama Melayu Nusantara, 245–252. Selangor: Kolej Universiti Islam Antarbangsa Selangor (KUIS), n.d.

Malik, Abdul. “Nilai-Nilai Budi Pekerti Dalam Karya Raja Ali Haji (Courtesy Values in The Work of Raja Ali Haji).” Jurnal Peradaban Melayu 10 (2015): 96–107.

Malik, Abdul, and Isnaini Leo Shanty. “Character Indexes of the People in the Works of Raja Ali Haji” 295, no. ICETeP 2018 (2019): 148–151.

Manshur, Fadlil Munawwar. Perkembangan Sastra Arab Dan Teori Sastra Islam. Edited by Pustaka Pelajar. Yogyakarta, 2011.

Maryamah. “Tradisi Ilmiah Dalam Peradaban Islam Melayu.” Tadrib: Jurnal Pendidikan Agama Islam 2, no. 2 (2016): 1–13.

Mohamed, Noriah. “‘Jawi’ Language and Its Role in Establishment Civilization of Malayonesia.” Journal of Malay Islamic Studies 2, no. 1 (2018): 33–52.

Musa, Hashim Bin. Bustan Al-Katibin Karangan Raja Ali Haji. Edited by Hassan Ahmad. Kuala Lumpur: Yayasan Karyawan, 2005.

Ni’mah, Fuad. Mulakhas Qawa'id al-Lugah al-'Arabiyyah. Damaskus: Dar al-Hikmah, n.d.

Palawa, Alimuddin Hassan. “Raja Ali Haji : Pelindung Budaya Dan Pemelihara Bahasa Melayu.” Al-Fikra: Jurnal Ilmiah Keislaman 10, no. 1 (2011).

Pantu, Ayuba. “Pengaruh Bahasa Arab Terhadap Perkembangan Bahasa Indonesia.” ULUL ALBAB Jurnal Studi Islam 14, no. 3 (2014): 97–115.

Putten, Jan Van Der. “On Sex , Drugs and Good Manners : Raja Ali Haji as Lexicographer” 33, no. 3 (2002): 415–430. https://www.jstor.org/stable/20072445.

Rida, Ali. Al-Marja' fi al-Lugah al-'Arabiyyah Nahwuha wa Sarfuha. Beirut: Dar al-Fikr, n.d.

Rusdin. “Islam Dan Sastra Melayu Klasik.” Hunafa 2, no. 3 (2005): 273–286.

Sidik, Umar. “Sekilas Tentang Pertemuan Antara Bahasa Arab Dan Bahasa Melayu.” Majalah Ilmiah Bahasa dan Sastra “Widyaparwa.” Yogyakarta, 1995.

Suryaningsih, Iin. “Sastra Islam Dalam Manuskrip (Kajian Teks Beraksara Jawi Sebagai Salah Satu Bahan Ajar Mahasiswa).” In Prosiding Konferensi Nasional Bahasa Arab II, 541–548, 2016. http://prosiding.arab-um.com/index.php/konasbara/article/view/100/93.

Syarif Hidayatullah, Moch. “Bustān Al-Kātibīn Kitab Tata Bahasa Melayu Pertama Karya Anak Negeri.” Tsaqafiyyat 13, no. 1812 (2012): 1–34.

Titscher, Stefan, Michael Meyer, Ruth Wodak, and Eva Vetter. Metode Analisis Teks Dan Wacana. Edited by Abdul Syukur Ibrahim. Yogyakarta: Pustaka Pelajar, 2009.

Tjandrasasmita, Uka. Arkeologi Islam Nusantara. Jakarta: Gramedia, 2009.

Versteegh, Kees. “Linguistic Contacts between Arabic and Other Languages.” Arabica, no. 2001 (2018): 470–508. https://www.jstor.org/stable/4057668.

Winstedt, R. O. A History of Malay Literature. Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society. Vol. 17. Malaysia: Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society, 1940.

Ya’qub, ’Adli bin. “Aṡaru Al-Turāṡ Al-‘Arabi Wa Al-Ghorbī Fī Al-Adabi Al-Malāyūwī.” Majallah al-Dirāsāt al-Lughawī Wa al-Adabiyyah 2, no. 11 (2019): 254–272.

Yunus, Hasan. Gurindam Dua Belas. Pekanbaru: Gramitra, 1996.

Zakariya, Hafiz, and Wiwin Oktasari. “Print Culture in the Sultanate of Riau-Lingga during the Late Nineteenth and Early Twentieth Centuries.” Asian Research Journal of Arts & Social Sciences 9, no. 4 (2019): 1–9.




DOI: http://dx.doi.org/10.24042/albayan.v13i2.8891

Refbacks

  • There are currently no refbacks.


Copyright (c) 2021 Jurnal Al Bayan: Jurnal Jurusan Pendidikan Bahasa Arab

License URL: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Editorial Office:

Jurnal Al Bayan: Jurnal Jurusan Pendidikan Bahasa Arab, Arabic Education Study Program, Faculty of Education and Teachers Training, Unversitas Islam Negeri Raden Intan Lampung

Jl. Endro Suratmin 1 Sukarame, Bandar Lampung 35131-Indonesia

e-mail: jurnalalbayan@radenintan.ac.id
http://ejournal.radenintan.ac.id/index.php/albayan/index

Creative Commons License

Jurnal Al Bayan: Jurnal Jurusan Pendidikan Bahasa Arab is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. p-ISSN 2086-9282 | e-ISSN 2549-1229

View My Stats